ÇFARË ËSHTË KËNAQËSIA NË ZEMËR?
Nga William S. Plumer (1802–1880)
Predikues dhe Autor Presbiterian Amerikan. Pjesë të shkëputura nga Vepra e Tij “Perëndishmëri Jetësore (Vital Godliness)”
Bibliotekat tona janë plot me trajtesa për kënaqësinë në zemër. Disa prej tyre janë shkruar me aftësi të mëdha. Nuk ka pasur ndonjëherë ndonjë debat të thellë ndërmjet shkrimtarëve të etikës lidhur me detyrimin dhe virtytin e saj. Ajo prodhon pasoja kaq të mira, dhe mbështetet nga kaq shumë arsye të ngutshme, saqë, një njeri duhet të jetë tepër i verbër që ta shohë pakënaqësinë si dicka të ligjshme apo si një mëkat të lehtë. Prandaj, vështirësia nuk qëndron në mungesën e rregullave të mira dhe arsyeve të forta për të na udhëzuar drejt një gjendjeje kënaqësie, por në neverinë e thellë të zemrave tona ndaj një detyre që kërkon nënshtrim ndaj vullnetit të Perëndisë. Ne dimë më mirë se sa bëjmë. Ne shohim të drejtën, por ndjekim të shtrembrën. Ne qeshim me marrëzinë apo dënojmë ligësinë e pakënaqësisë tek të tjerët, e pastaj ndjekim shembullin e tyre.
Por çfarë është kënaqësia në zemër? Dhe si mund të dallohet ajo nga gjendje të liga mendore që i ngjajnë asaj? Kënaqësia në zemër nuk është pakujdesi ose shpërdorim. As nuk është mpirje e ndjeshmërisë. Ajo është një qëndrim mendjeje, në të cilin ne prehemi të kënaqur me vullnetin e Perëndisë në lidhje me punët tona tokësore — pa mendime të ashpra dhe fjalë të rënda lidhur me shpërndarjen e Tij, dhe pa ndonjë dëshirë mëkatare për ndryshim. Ajo i pranon në mënyrë nënshtruese ato që jepen. Ajo i gëzon me mirënjohje mëshirat e tashme. Ajo e lë të ardhmen në dorën e urtësisë së pagabueshme. Nuk ka asgjë tek kënaqësia e vërtetë që ta bëjë njeriun të kënaqur me botën, si pjesë ose si vendbanim të përhershëm. Njeriu më i kënaqur mund të dëshirojë ditën kur Krishti do ta thërrasë në shtëpi. Ashtu si Pali, ai mund të jetë në një ngushticë midis dy dëshirave, duke mos ditur nëse duhet të dëshirojë të mbetet në mish për të mirën e të tjerëve, apo të ndahet dhe të jetë me Krishtin, gjë që është shumë më mirë (Fil. 1:23).
Ne mund të formojmë një ide të saktë për kënaqësinë në zemër duke shqyrtuar të kundërtat e saj: ndër to, një nga më të dukshmet është zilia. Nuk ka pasion më të ligë dhe më të dhunshëm. Ajo është plot me ligësi vdekjeprurëse. Kur zemra e një njeriu sëmuret nga suksesi i madh tokësor i të tjerëve dhe i urren ata për këtë arsye, ai nuk është larg shkatërrimit… Nëse syri yt është i lig ndaj të afërmit tënd për shkak se Perëndia është i mirë ndaj tij, është provë që ti grindesh me Provaninë. Kjo është edhe më e pafalshme sepse Perëndia na ka informuar qartësisht që njerëzit e botës e kanë pjesën e tyre në këtë jetë. Ai ka përgatitur për miqtë e Tij një pjesë më të mirë që nuk është shijuar ndonjëherë mbi tokë nga ndonjë njeri, madje as nga Adami përpara rënies. Dhe nëse Perëndia i jep njërit prej fëmijëve të Tij më shumë sesa të jep ty, a nuk ka të drejtë Ai të bëjë ç’të dojë me të vetën?
Kënaqësia është gjithashtu e kundërta e kujdesit gërryes për gjendjen tonë tokësore. Urdhërimi i Dhjatës së Re është: “Mos u shqetësoni për asgjë, por, në çdo gjë, ia parashtroni kërkesat tuaja Perëndisë me anë të lutjesh dhe përgjërimesh, me falenderim.” (Fil. 4:6). E ngjashme me këtë është edhe porosia: “Përuluni, pra, nën dorën e pushtetshme të Perëndisë, që ai t’ju lartësojë në kohën e duhur; duke hedhur gjithë merakun tuaj mbi të, sepse ai kujdeset për ju” (1 Pjetri 5:6–7). Po këtë qëllim kishte edhe Zoti ynë kur tha: “Mos u shqetësoni për jetën tuaj, për atë që do të hani dhe do të pini; as për trupin tuaj, për atë që do të vishni. A nuk është vallë jeta më shumë se ushqimi dhe trupi se veshja?” (Mat. 6:25). Është e një rëndësie tepër të madhe për paqen dhe dobishmërinë tonë, që ta vendosim në mendjet tona, se çdo kujdes i shqetësuar për gjërat e kësaj jete është njëkohësisht mëkat dhe marrëzi. Është për këto shqetësime të tepruara që Zoti ynë paralajmëroi: “Por kini kujdes që zemrat tuaja të mos rëndohen nga të llupurit, nga të dehurit dhe nga kujdesjet e jetës, që ajo ditë të mos ju zërë në befasi” (Luka 21:34).
Kënaqësia në zemër është e kundërta e lakmisë. Në Dhiatën e Re greke ka dy fjalë që përkthehen si “lakmi”. Njëra nënkupton dashurinë për paranë; tjetra është dëshira për më shumë, përkthyer si “të pangopur” te Efesianët 4:19. Këto dy kuptime përputhen sepse asnjë njeri nuk dëshiron më shumë nga ajo që nuk e do. Ai që e do argjendin, nuk do të kënaqet me atë që tashmë ka, por do të dëshirojë më shumë. Kënaqësia është e kundërta e të dyjave: ajo nuk e do me tepri atë që ka dhe nuk është e pangopur për më shumë. Siç thotë Shkrimi: “Sjellja juaj të jetë pa lakmi paraje dhe kënaquni me atë që keni” (Heb. 13:5). “Por, kur kemi ushqim dhe mbulesa, të jemi të kënaqur me kaq.” (1 Tim. 6:8)… Është po aq e pamundur të shuash trazimin e një mendjeje lakmitare duke i grumbulluar pasuri, sa është e pamundur të shuash zjarrin duke hedhur vaj mbi të. Është gjë e madhe të mësojmë se “jeta e njeriut nuk qëndron në mbushëllinë e gjërave që zotëron” (Lluka 12:15). Prandaj, “nëse një njeri nuk është i kënaqur në gjendjen ku ndodhet, ai nuk do të jetë i kënaqur në asnjë gjendje tjetër në të cilën do të ishte.” — “Kini kujdes dhe ruhuni nga lakmia” (Luka 12:15).
Kënaqësia është gjithashtu e kundërta e krenarisë. “Përulësia është nëna e kënaqësisë… Ata që nuk meritojnë asgjë duhet të jenë të kënaqur me çdo gjë.” Kur ne ngrihemi në krenari dhe mendojmë se meritojmë diçka të mirë nga dora e Perëndisë, ne bëhemi të pakënaqur. Por me të përulurit është urtësia, qetësia, butësia, kënaqësia. Ai që nuk pret asgjë, sepse mendon se nuk meriton asgjë, është i sigurt që do të jetë i kënaqur me trajtimin që merr nga dora e Perëndisë. “Vlen më tepër e pakta e të drejtit, sesa bollëku i shumë të pabesëve” (Psa. 37:16). Sepse “i pabesi, me arrogancën e fytyrës së tij, nuk kërkon Zotin” (Psa. 10:4). Krenari është si një dem i pamësuar me zgjedhën. Ai është i trazuar dhe i zjarrtë. Ai i largon miqtë dhe bën armiq. Ai ka shumë mundime e hidhërime atje ku i përuluri kalon në heshtje. Krenaria dhe kënaqësia nuk ecin bashkë.
As kënaqësia dhe ambicia nuk pajtohen aspak. “Ti kërkon gjëra të mëdha për vete? Mos i kërko” (Jer. 45:5). Nevojat tona të vërteta nuk janë të shumta; por ambicia krijon mijëra kërkesa që janë të vështira, në mos të pamundura, për t’u përmbushur. Nëse njerëzit përpiqen të kënaqin dëshirat e forta të një ambicie të ligë, do të duhen më shumë burime se sa ka ndonjë vdekatar për të përmbushur gjysmën e tyre. Nëse një njeri i urtë nuk mund ta sjellë gjendjen e tij në përputhje me mendjen e tij, ai do të përpiqet ndershmërisht ta sjellë mendjen e tij në përputhje me gjendjen e tij. Por ambiciozi nuk do ta bëjë këtë. Ai nuk do të jetë i kënaqur me asgjë të arritur, sepse çdo ngritje i zgjeron horizontin dhe i jep atij një pamje të diçkaje tjetër që e dëshiron fort. Kështu, ai endet nga kotësia në kotësi, i huaj ndaj paqes së vërtetë. A je ambicioz? Atëherë ti je torturuesi yt.
Kënaqësia në zemër është e kundërta e ankesave dhe murmuritjeve kundër Provanisë së Perëndisë dhe banon bashkë me motrat e saj: mirënjohjen, nënshtrimin dhe dorëzimin. Ashtu si Ezekia, ajo shpall për çdo urdhërim të Perëndisë: “Fjala e Zotit që ti shqiptove është e mirë” (Isa. 39:8). Kjo është një pikë e madhe! Nëse ti nuk mund të thuash asgjë për lavdinë e Perëndisë, është e urtë të heshtësh dhe të mos e hapësh gojën (Psa. 38:13; 39:2).
Kënaqësia është gjithashtu e kundërta e mosbesimit ndaj Perëndisë dhe e dëshpërimit për sa i përket urdhërimeve të Provanisë së Tij. Në vend që të presin te Zoti dhe të mbështeten tek Ai për forcë zemre, sa të shumtë janë ata që parashikojnë të keqen nga çdo gjë që u ndodh ose që e presin atë. Ata kanë pak, në mos aspak, gëzim. Shpirtrat e tyre nuk janë si Mali i Sionit, “që nuk mund të lëvizet, por qëndron përjetë” (Psa. 125:1)… Kënaqësia e vërtetë do ta stabilizojë, forcojë dhe konfirmojë shpirtin.
Kënaqësia në zemër është një detyrë jashtëzakonisht e arsyeshme. Është më mirë që vullneti yt të mos drejtojë punët e tua. Shëndeti yt, rehatia, suksesi, pasuria, reputacioni dhe gëzimi kanë shumë rëndësi për ty — por a je ti i aftë të drejtosh në lidhje me to? Nëse Perëndia do të të jepte rrugën tënde, sa do të mjaftonte për ty? A nuk do të përmbyteshin dëshirat e tua në shqetësime, mëkate dhe hidhërime? A është më e mira për ty të kesh shëndet të pandërprerë? Pa ndonjë dhimbje trupore, mund ta harrosh se je vdekatar! Për një njeri vërtet të perëndishëm, do të ishte më e dhimbshme të vendoste vetë kur, sa gjatë dhe sa rëndë të ishte i sëmurë, sesa të ishte i sëmurë për gjithë jetën. Një emër më i madh se ai që ke tani mund të ishte rrënimi yt. Më shumë rehati mund të të nënshtrojë ndaj sëmundjeve të tmerrshme. Mos e bëj pjesën tënde më të keqe me ankesa mëkatare.
Ti nuk ke treguar mjaftueshëm urtësi për të drejtuar asnjë nga punët e tua. Është mëshirë për ne të gjithë që “njeriu që ecën nuk ka fuqi të drejtojë hapat e tij” (Jer. 10:23). Dituria njerëzore është injorancë, kujdesi njerëzor është marrëzi, forca njerëzore është dobësi, virtyti njerëzor është kallam i thyeshëm. Perëndia mund të të kundërshtojë pa të bërë asnjë padrejtësi. Vullneti yt është vullnet mëkatar. Ndonjëherë Perëndia të ka provuar duke të plotësuar dëshirat për diçka të re, diçka ndryshe. Rezultatet zakonisht nuk kanë qenë të favorshme: “Të kam dhënë një mbret në zemërimin tim dhe ta mora përsëri në tërbimin tim” (Osea 13:11). Ti shpesh ke bërë më keq kur ke qenë plot sesa kur ishe bosh: “Por Jeshuruni u majm dhe kundërshtoi” (L. i Për. 32:15). I miri Ezekia e dëshiroi shumë jetën dhe Perëndia i shtoi edhe pesëmbëdhjetë vite. Por në ato vite, ai gaboi rëndë dhe la një njollë të dhimbshme mbi emrin e tij. Një njeri mund të jetojë tepër gjatë për paqen, nderin ose dobinë e tij. Dëshirat e tua nuk janë gjithmonë të urta. Një fëmijë ishte i sëmurë. Nëna e tij gati po çmendej. Ajo agjëroi, u ligështua, qau, bërtiti. Perëndia ia shëroi djalin. Por kur ai u bë burrë, ai kreu një krim të rëndë, u arrestua, u burgos, u dënua me vdekje, dhe i theu zemrën. Sa më pak do të kishte vuajtur ajo, nëse ai do të kishte vdekur në fëmijëri? Pikëpamjet e tua janë të prirura për gabim.
Por Perëndia është i aftë të të qeverisë ty dhe gjithçka. Ai e di çfarë është më e mira për ty, sa mund të përballosh, dhe kur një buzëqeshje apo një goditje do të të bëjë më shumë dobi. Hiri i Tij është i madh, por po kështu janë edhe e vërteta, fuqia dhe urtësia e Tij. Nëse Ai drejton, gjithçka do të shkojë drejt. Ai kurrë nuk gabon, as nuk mashtrohet. Ai është i butë dhe i mirë: “Sepse ai e njeh natyrën tonë dhe nuk harron që ne jemi pluhur” (Psa. 103:14). Vullneti i Tij është i shenjtë, i drejtë dhe i mirë. Ai ruan “mëshirë për mijëra” (Eks. 34:7). Besnikëria e Tij është për të gjitha brezat. Ti duhet të jesh i gëzuar që Jehovai e qeveris gjithësinë dhe që Ai të qeveris ty. Nëse je i urtë, “ki besim te Zoti dhe bëj të mirën… dhe me siguri do të ushqehesh” (Psa. 37:3). Sepse Ai ka thënë: “Nuk do të të lë, as nuk do të të braktis” (Heb. 13:5). Çfarë premtimi! Çfarë premtimi!
Në cilëndo gjendje që të ndodhesh, mëso që të jesh i kënaqur në Të (Fil. 4:11). “Ti je huamarrësi, jo pronari” i ngushëllimeve të krijuara. Shtyp çdo ngritje të ambicies, lakmisë, vullnetit vetjak, shqetësimit dhe frymës së murmuritjes. Pusho i qetë në Perëndinë. E ardhmja do të sjellë shpjegim të plotë për të tashmen. Ruaj në zemrën tënde premtimet e bekuara të Perëndisë.
Lutju Zotit pa pushim që të të shtojë besimin. Kryej me zell të gjitha detyrat e njohura, sidomos ato që lidhen me të afërmit. “Ji i guximshëm dhe ai do ta forcojë zemrën tënde” (Psa. 27:14). Mos thuaj: “Perëndia më ka harruar,” ose “është si një i huaj që ndalet vetëm një natë.” Rezistoji çdo mendimi të pavlerë për Shpëtimtarin tënd dhe Atin qiellor. Qëndro në pjesën tënde dhe lëri rezultatet tek Ai që “vepron gjithçka sipas këshillës së vullnetit të Tij” (Efes. 1:11). Kështu do të ecësh i sigurt dhe barra jote do të jetë e lehtë; dhe së shpejti I Plotfuqishmi do të të thërrasë pranë Vetës, dhe “ditët e vajtimit tënd do të përfundojnë” (Isa. 60:20). Por deri në atë ditë gëzimi, pusho në Zotin dhe prit me durim për Të, duke kujtuar se “ne nuk kemi sjellë asgjë në këtë botë, dhe është e qartë se prej saj nuk mund të marrim gjë me vete” (1 Tim. 6:7).
